W Polsce coraz częściej wspomina się o mediacjach. Termin ten jest już rozpoznawany przez coraz większą liczbę osób, ludzie częściej chcą korzystać z mediacji jako sposobu na rozstrzyganie sporów, aby zwyczajnie uniknąć sądu. Kto może być mediatorem, jakie trzeba mieć wykształcenie by prowadzić mediacje? Czy wreszcie – w jakich sprawach można zgłosić się do mediatora?
Co to są mediacje?
Mediacje są pozasądowym sposobem rozstrzygania sporów. Mogą zgłosić się na nie 2 zwaśnione ze sobą strony, które przystępują do mediacji dobrowolnie, mają motywację do tego, aby rozwiązać spór i znaleźć rozstrzygnięcia satysfakcjonujące obydwie strony. Mediacje mogą odbywać się w różnego rodzaju ośrodkach mediacji. Zwykle już na pierwszym spotkaniu stawiają się obydwie strony, które to będą miały swój czas na to, aby podczas spotkania wyrazić swoje stanowisko, swoje potrzeby, czy określić sposób zadośćuczynienia.
Mediacje są oczywiście płatne, jeżeli dojdzie do konkretnych ustaleń, które zadowalają obydwie strony, spisuje się odpowiedni protokół. Jest on przedstawiony w sądzie – w ten sposób mogą na przykład być ustanowione kwestie dotyczące opieki nad dziećmi (w trakcie trwania sprawy rozwodowej). Na podstawie ustaleń z procesu mediacji, sąd orzeka później wyrok.
Kim jest mediator?
Po ogólnym przedstawieniu samego procesu mediacji, warto przybliżyć również sylwetkę mediatora. Jakie wykształcenie powinien mieć mediator? Ważne jest ukończenie podyplomowych studiów z zakresu mediacji i negocjacji, na które mogą uczęszczać na przykład prawnicy, pedagodzy czy psycholodzy. Generalnie najczęściej mediatorami zostają profesjonaliści wykonujących zawody społeczne, chociaż oczywiście nie jest to regułą.
Mediator musi jednak wykazywać się sporą wiedzą z zakresu komunikacji interpersonalnej, prawa, negocjacji i rozwiązywania konfliktów. Podczas spotkania z osobami będącymi w sporze, musi pozostać całkowicie bezstronny i neutralny – to tak naprawdę jeden z najważniejszych wymogów jeżeli chodzi o mediatora.
Mediator bezstronny i neutralny
W procesie mediacji każda ze stron musi być tak samo traktowana – mediator w żaden sposób nie może komukolwiek sprzyjać, nie może podejmować za strony żadnych decyzji, ma jedynie wspierać je w procesie dogadywania się i ustalania rozwiązań, które satysfakcjonują każdą ze stron. Jednym słowem mediator dba o interesy każdej ze strony w tym samym stopniu, powinien zatem poświęcać odpowiednio dużo uwagi na to, aby na przykład każda ze stron miała odpowiednio dużo czasu na wypowiedzenie się. Nikt nie powinien dominować, przekrzykiwać, monopolizować uwagi.
Dlatego właśnie dbanie o odpowiednią komunikację podczas procesu mediacji jest tak bardzo ważne i wymaga profesjonalnej wiedzy i umiejętności. Ważna jest również znajomość prawa – ustalenia zawarte podczas procesu mediacji, które są następnie spisane w formie protokołu, powinny być zgodne z prawem.
Satysfakcja w pracy mediatora
W Polsce mediacje z roku na rok stają się coraz bardziej popularne, dlatego też osoby funkcjonujące na przykład jako mediatorzy przy sądach, lub skupione w różnych towarzystwach, tak naprawdę z roku na rok mają coraz więcej pracy. Praca mediatora bywa niezwykle satysfakcjonująca, jeżeli w procesie mediacji rzeczywiście uda się zwaśnionym stronom dojść do porozumienia i ustalić sposób zażegnania sporu. W przypadku prowadzenia mediacji gospodarczych, mogą być one również bardzo satysfakcjonujące pod względem finansowym. Stawki za prowadzenie tego typu mediacji często opiewają na naprawdę wysokie kwoty.